Jedną z najważniejszych decyzji podczas projektowania systemu backupu jest wybór nośnika, na którym znajdą się zabezpieczone dane. Istnieje kilka kryteriów, które należy wziąć pod uwagę:
- Wymienność nośnika – niektóre rodzaje nośników umieszczone są w kasecie, co umożliwia wyjęcie ich z urządzenia i odpowiednie zabezpieczenie, np. przechowywanie w szafie pancernej lub wywiezienie z siedziby firmy.
- Wydajność – ilość danych, które można zapisać na nośniku w jednostce czasu (z reguły podawana w liczbie terabajtów na godzinę).
- Czas dostępu do danych – czas, po którym można uzyskać dostęp do skopiowanych danych (w przypadku nośników wymiennych należy uwzględnić czas konieczny na uzyskanie fizycznego dostępu do nośnika).
- Awaryjność/trwałość zapisu – ryzyko uszkodzenia nośnika uniemożliwiającego dostęp do skopiowanych danych.
- Koszt obsługi – cena nośnika, urządzenia umożliwiającego jego obsługę, a także koszt eksploatacji, np. pobór energii elektrycznej czy wymogi klimatyczne dotyczące długotrwałego przechowywania.
Na przestrzeni lat powstało kilka rodzajów nośników danych i urządzeń (a ostatnio także usług) o bardzo różnej charakterystyce, które mogą służyć do przechowywania kopii backupowych:
- Taśma – najstarszy i najpopularniejszy rodzaj nośnika w profesjonalnych systemach backupu, w których zabezpieczane są duże ilości danych (nawet dziesiątki petabajtów) w celu ich długoterminowego przechowywania, nawet przez dekady. Preferowany ze względu na wymienność nośnika, jego dużą pojemność, wydajność i trwałość, niską cenę w przeliczeniu na jednostkę pojemności i bardzo niski koszt eksploatacji (prąd pobierany jest tylko w momencie zapisu i odczytu danych). Wadą taśm jest relatywnie długi czas dostępu do wybranych danych – trzeba przewinąć taśmę do odpowiedniego miejsca albo wręcz odtworzyć wszystkie znajdujące się na nośniku dane. Obecnie najpopularniejsze są taśmy w standardzie LTO Ultrium. Dostępne są także w wersji do jednokrotnego zapisu (Write Once, Read Many, WORM), co umożliwia spełnienie wymogów prawnych obowiązujących niektóre przedsiębiorstwa. Możliwe jest również szyfrowanie zapisywanych danych, co chroni je przed wyciekiem np. w przypadku zagubienia w transporcie lub kradzieży.
Do zapisywania danych na taśmie oraz odczytywania ich służy napęd taśmowy (ang. streamer) – może być on zainstalowany w serwerze lub podłączony do dowolnego komputera przez port USB. Istnieją także urządzenia umożliwiające automatyczne zarządzanie wieloma nośnikami – są wyposażone w kieszenie przechowujące taśmy oraz robota wyjmującego nośniki z kieszeni i wkładającego je do napędu. Są dwa rodzaje takiego sprzętu. Zmieniacze taśmowe (ang. autoloader) mają jeden napęd i od dwóch do kilkunastu kieszeni na taśmy. Biblioteki taśmowe (ang. tape library) mogą mieć od dwóch do kilkunastu napędów i od kilkudziesięciu kieszeni na taśmy do nawet kilku tysięcy. Za kopiowanie danych na taśmy odpowiada specjalne oprogramowanie, które musi być zainstalowane na serwerze backupu zbierającym wszystkie dane przeznaczone do zabezpieczenia. - Dysk RDX – funkcjonalny odpowiednik taśm, jednak zamiast przewijanego nośnika magnetycznego w kasecie umieszczony jest twardy dysk. Takie podejście eliminuje jedyną wadę taśm, jaką jest długi czas dostępu do danych. Dyski RDX umieszczane są w specjalnych czytnikach (ang. RDX drive) lub bibliotekach zawierających kilka czytników RDX. Rozwiązanie to nie nadaje się jednak do wykorzystania w środowiskach, w których przetwarzane są setki terabajtów lub petabajty danych.
- Urządzenie do backupu (ang. Purpose-Built Backup Appliance, PBBA) – znajdujące się w jednej obudowie serwer z oprogramowaniem do backupu oraz macierz dyskowa zawierająca nośniki do przechowywania zabezpieczanych danych. Jest to kompletne, łatwe we wdrożeniu rozwiązanie o wysokiej wydajności i niezawodności, które gwarantuje szybki dostęp do danych w kopiach backupowych.
Urządzenia PBBA zazwyczaj funkcjonują jako tzw. wirtualna biblioteka taśmowa (ang. Virtual Tape library, VTL), która emuluje pracę rzeczywistej biblioteki taśmowej. Jest to celowy zabieg – firmy, które korzystają z klasycznej biblioteki lub zmieniacza taśmowego mogą szybko zastąpić to rozwiązanie urządzeniem PBBA bez konieczności dokonywania rekonfiguracji wdrożonego już oprogramowania w infrastrukturze backupu. Co więcej, wiele urządzeń PBBA umożliwia podłączenie „z tyłu” zmieniacza lub biblioteki taśmowej. Takie połączenie zapewnia szybki dostęp do danych backupowych znajdujących się na dyskach, ale jednocześnie umożliwia wywiezienie taśm z siedziby firmy w celu zabezpieczenia ich przed kradzieżą lub katastrofą naturalną. - Dyski HDD/SSD udostępnione w sieci lokalnej – kopię backupową z serwerów lub stacji roboczych można wykonać również na dyski podłączone do sieci lokalnej w modelu Network Attached Storage (NAS). Za proces ten odpowiada oprogramowanie (klient backupu), które musi być zainstalowane na każdym komputerze, z którego dane będą zabezpieczane. Jako urządzenie udostępniające przestrzeń dyskową może funkcjonować klasyczny serwer z wbudowanymi dyskami, jak też specjalna macierz dyskowa NAS.
Jako nośniki backupu mogą być wykorzystane klasyczne mechaniczne napędy HDD (ang. Hard Disk Drive), jak też półprzewodnikowe dyski SSD (ang. Solid-State Drive). Napędy HDD mają przewagę ze względu na niższy koszt za jednostkę pojemności, dyski SSD zaś charakteryzują się większą wydajnością, trwałością (brak elementów mechanicznych), gęstością zapisu (nośnik o podobnej pojemności zajmuje mniej miejsca) oraz znacznie niższym poborem energii elektrycznej. Do urządzeń NAS zazwyczaj można podłączyć przez port USB zewnętrzny napęd taśmowy lub RDX, co umożliwi wykonywanie kopii na zewnętrzny nośnik w celu wywiezienia go z siedziby firmy. - Backup online – usługa umożliwiająca wykonywanie kopii backupowej na zasoby udostępniane przez Internet. Kopia wykonywana jest bezpośrednio z serwerów lub stacji roboczych, oprogramowanie do backupu online implementowane jest też często w serwerach NAS. Zaletą backupu online jest praktycznie nieskończona skalowalność i wygoda dzięki wyeliminowaniu konieczności wywożenia nośników z siedziby firmy. Opłata za usługę z reguły naliczana jest według kryterium wykupionej objętości i miesięcznego transferu danych. Z tego powodu korzystanie z backupu online opłaca się w małych środowiskach, ale w większych cena może okazać się nieatrakcyjna w porównaniu z posiadaniem własnej infrastruktury backupowej. Wadą może okazać się też zbyt mała przepustowość łącza internetowego oraz brak dostępu do danych, gdy katastrofa naturalna (np. pożar) dotknie operatora centrum danych, w którym przechowywane są kopie. Korzystanie z backupu online nie jest też zalecane podmiotom przetwarzającym najbardziej wrażliwe dane, np. finansowe lub medyczne.
Zgodnie z przyjętą przez ekspertów strategią 3-2-1, powinny być wykonywane trzy kopie backupowanych danych, na dwóch różnych rodzajach nośników, z czego jeden musi być poza siedzibą, w której znajdują się oryginalne dane. Dzięki różnorodności dostępnych nośników backupu, istnieje kilka możliwości spełnienia założeń tej strategii. Oto dwie najpopularniejsze:
- Dla firm, które nie chcą lub nie mogą korzystać z backupu online: Backup na urządzenie PBBA z dołączoną biblioteką taśmową lub RDX, na zewnętrzne nośniki wykonywana jest dwa razy ta sama kopia, przy czym jedna wywożona jest do zapasowego centrum danych.
- Dla firm, które mogą korzystać z backupu online: Backup wszystkich danych na bibliotekę taśmową, równoległy backup najważniejszych danych na serwer NAS i wykonywanie dodatkowej kopii bezpośrednio z serwera NAS do usługi backupu online.